ASF, czyli afrykański pomór świń, jest wirusową, zakaźną i zaraźliwą chorobą. Dotyka ona świnie domowe oraz pozostałych przedstawicieli świniowatych, w tym również tych żyjących wolno – dziki, guźce oraz świnie rzeczne. ASF znalazło się na liście Międzynarodowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE). Wystąpienie jej musi zostać kategorycznie zgłoszone do odpowiednich organów.
Wirus afrykańskiego pomoru świń (ASFV-Asfivirus) odpowiedzialny jest za wywołanie choroby. Jego specyfika sprawia, że jest odpowiedzialny na wiele czynników, w tym:
- wysoką temperaturę,
- niską temperaturę,
- procesy gnilne,
- wędzenie,
- krótkotrwałe gotowanie,
- wysychanie,
- mrożenie (wirus może przetrwać nawet do 6 miesięcy).
Właściwości zakaźne wirusa utrzymają się we krwi, kale i tkankach nawet przez 6 miesięcy.
Za główne źródło zakażeń uważa się chore świnie domowe i dzikie. Co ważne, pośrednim wirusem może zostać również człowiek, jednak nie są oni wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, z tego też powodu nie stanowi ona zagrożenia i życia ludzi.
Przebieg choroby jest najczęściej ostry. Bardzo rzadko można spotkać się z jego przewlekłą lub nadostrą odmianą. Typowymi objawami są:
- brak apetytu,
- zapalenie spojówek,
- kaszel,
- pienisty wypływ z nosa,
- biegunka,
- wymioty,
- drgawki.
Hodowcy powinni zdawać sobie sprawę, że śmiertelność w przypadku ASF wynosi niemal zawsze 100%. W przypadku przeżycia niektórych osobników, należy pamiętać, że pozostają oni nosicielami.
Zapobieganie ASF
ASF to wyjątkowy wirus, ponieważ nie istnieje na niego szczepionka, przez co głównym sposobem na skuteczne zwalczanie go, jest stosowanie odpowiednich środków dezynfekcyjnych. Występowanie afrykańskiego pomoru świń ma duży wpływ na ekonomię, a jego epidemiologiczny charakter sprawia, że należy niezwykle uważnie podchodzić do opieki na swoją trzodą chlewną.
Jak rozprzestrzenia się wirus
Zwierzęta najczęściej zakażają się podczas bezpośredniego lub pośredniego kontaktu ze zwierzętami zakażonymi. Wirus bardzo łatwo się rozprzestrzenia, ponieważ przenosi się za pomocą:
- osób i pojazdów przebywających na zakażonej farmie,
- skażonego sprzętu i narzędzi,
- zwierząt ze swobodnym dostępem do gospodarstwa (koty, psy, gryzonie),
- zakażonej paszy,
- wody,
- pokarmu z odpadami kuchennymi zawierającymi nieprzetworzone mięso skażonych świń lub dzików.
Stwierdzenie ASF – co zrobić
W przypadku stwierdzonego ogniska ASF, należy jak najszybciej podjąć działania, które będą obejmowały współpracę wielu służb.
Wszystkie zwierzęta chore oraz te podejrzane są zabijane. Często oznacza to wybicie całego stada świń. Wówczas zwłoki zwierząt muszą zostać zniszczone.
Kolejnym krokiem jest oczyszczenie i dezynfekcja preparatami niszczącymi ASFV całego gospodarstwa. Nowe świnie można wprowadzić dopiero co najmniej po 40 dniach od momentu zakończenia dezynfekcji. Co ważne, wystąpienie ogniska ASF równoznaczne jest z wyznaczeniem obszaru zapowietrzanego (promień 3 km) oraz obszaru zagrożonego (7 km poza obszar zapowietrzony). Na tych obszarach wprowadzone zostają specjalne nakazy, zakazy, ograniczenia oraz nadzór, który ma za zadanie kontrolować stan zdrowia pozostałych świń.
W związku z występowaniem afrykańskiego pomoru świń w Polsce na terytorium kraju zostały wyznaczone obszary objęte różnymi restrykcjami:
- obszar zagrożenia,
- obszar objęty ograniczeniami,
- obszar ochronny.
Restrykcje ASF
Ograniczenia związane są przede wszystkim z przemieszczaniem świń, mięsa wieprzowego oraz pozostałych produktów pozyskanych od świń i dzików do gospodarstw znajdujących się na zagrożonym obszarze.
W Pollsce, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby, prowadzone są sanitarne odstrzały dzików.
Należy pamiętać, że pomór świń wiąże się z ogromnymi stratami dla hodowcy trzody chlewnej. Niestety wiele gospodarstw zostaje niesłusznie zdiagnozowana, przez co mogą ubiegać się o odszkodowanie związane z nieprawidłowym badaniem i orzeczeniem na ich niekorzyść. W przypadku starań o odkszkodowanie nieocenioną pomocą może okkazać się wsparcie prawnika.